Bogactwem Gminy Bliżyn są lasy, które stanowią 70% powierzchni Gminy a w nich liczne rezerwaty przyrody.
Obszar Gminy Bliżyn rozciągnięty doliną rzeki Kamiennej prawie w całości wchodzi w skład terenów objętych ochroną w Suchedniowsko – Oblęgorskim Parku Krajobrazowym.
Suchedniowsko-Oblęgorski Park Krajobrazowy położony jest na zachód drogi nr 7 i obejmuje centralno – południową część gminy Bliżyn. Park ten obejmuje ochroną unikatowe zasoby przyrodnicze rejonu świętokrzyskiego oraz liczne obiekty Staropolskiego Okręgu Przemysłowego.
W części zachodniej parku rozciąga się Pasmo Oblęgorskie z najwyższym wzniesieniem Górą Sieniewską (444 m n.p.m.). Część wschodnią stanowi zwarty kompleks naturalnych lasów mieszanych Puszczy Świętokrzyskiej. Suchedniowską część parku w 93,2 % zajmują lasy, a grunty orne 3,2 %, natomiast w oblęgorskiej części 59,7 % powierzchni stanowią lasy, a grunty orne 29,9 %. W strefie ochronnej przeważają grunty orne i użytki zielone a lasy zajmują jedynie 10 %. Występują tu prawie wszystkie gatunki drzew i krzewów Niżu Polskiego. Drzewostany są przeważnie mieszane z sosną i jodłą. Osobliwością jest modrzew polski.
W granicach parku w całości leży sołectwo Kopcie, częściowo w parku i otulinie znajdują się sołectwa Jastrzębia, Kucębów, Odrowążek, Sorbin, Wołów, Zbrojów, natomiast w całości w otulinie parku znajdują się następujące sołectwa: Bliżyn, Drożdżów, Nowy Odrowążek, Wojtyniów.
Tereny gminy są bardzo malowniczo położone dzięki ukształtowaniu terenu i licznym kompleksom leśnym, które zajmują tu 66% ogólnej powierzchni gminy i stanowią pozostałość dużego, naturalnego kompleksu należącego do dawnej Puszczy Świętokrzyskiej. Do dnia dzisiejszego zachowała się prastara puszcza, nienaruszona przez człowieka, dająca schronienie wielu gatunkom zwierząt. Od objętych ochroną motyli pazia królowej i pazia żeglarza, największych gatunków chrząszczy: jelonka i kozioroga dębosza poprzez liczne gatunki gadów i płazów. Można spotkać tutaj aż 100 gatunków ptaków, do najrzadszych zaliczyć należy bociana czarnego, cietrzewia, słonkę i brodźca samotnego. Wśród zwierzyny łownej występują: sarny, jelenie, zające, dziki, borsuki, piżmaki a nawet łosie. Dodatkową zachętą do odwiedzenia Gminy Bliżyn są rezerwaty przyrody: ”Świnia Góra” i „Dalejów”.
Rezerwat „Świnia Góra” jest rezerwatem ścisłym, objętym ochroną zupełną. Zajmuje obszar o powierzchni 50,78 ha. W skład rezerwatu wchodzą jedne z najpiękniejszych w Polsce, naturalne drzewostany mieszane o strukturze piętrowej. Obok bogactw przyrodniczych, w zachodniej części rezerwatu występują powierzchniowe ślady eksploatacji rudy żelaza z okresu od XV do XIX wieku.
Tereny Rezerwatu Dalejów są ostoją dla wiekowych modrzewi polskich oraz drzewostanów mieszanych. Urzekającym pomnikiem przyrody jest zespół skalny zwany „Piekłem Dalejowskim” utworzony z licznych bloków skalnych, o wysokości 1-4 m w pasie o długości ok. 130 m. i szerokości 50 m. Skałki tworzą malownicze grupy oddzielone od siebie szczelinami o szerokości 1-2 m.
Z osobowości przyrody nieożywionej, ochroną objęto naturalną bramę skalną, na wychodni piaskowców dolnego triasu tzw. „Brama Piekielna”. W gzymsie skalnym białego piaskowca triasowego, działaniem wiatru został wyrzeźbiony dolny kamień a ścianki i górny blok piaskowca tworzą przejście o wymiarach: 0,8 szerokości i 1,6 m. wysokości.
fot. Katarzyna Oświecińska
Rezerwat przyrody „Bliżyn – Kopalnia Ludwik” powstał w 2022 r. z inicjatywy leśników z Nadleśnictwa Suchedniów. - Prace nad stworzeniem tam rezerwatu trwały dwa lata. W inwentaryzacji najcenniejszych gatunków, jakie tam występują i wytyczeniu granic rezerwatu pomogli skarżyscy przyrodnicy - Andrzej Staśkowiak i Łukasz Maślikowski. Teren o powierzchni 92,37 hektara przylega do o połowę mniejszego rezerwatu "Świnia Góra", położony jest w obrębie wsi Kopcie. Rosną tam między innymi buki i jodły, stwierdzono też wiele chronionych gatunków roślin, jak buławnik mieczolistny, buławnik wielkokwiatowy, czosnek niedźwiedzi, gnieźnik leśny, podrzeń żebrowiec i liczydło górskie. Tego ostatniego znaleziono aż 40 stanowisk. Występują tu również rzadkie i chronione gatunki owadów, w tym ponurek Schneidera. W rezerwacie można znaleźć pozostałości dawnej kopalni rud żelaza, w tym szyby górnicze.
Znaczny obszar właczony jest w system ochronny obszarów Natura 2000. Należą do niego specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO): "Lasy Suchedniowskie", "Dolina Krasnej", "Lasy Skarżyskie", "Uroczysko Pięty" i "Dolina Czarnej". Wyjątkowosc Naszej Gminy polega na istnieniu na jej terenie 5 obszarów Natura 2000.
Rezerwat „Bliżyńskie Lasy Naturalne”, o powierzchni 2 964,91 ha, znajduje się na terenie gmin Bliżyn, Suchedniów oraz Łączna, w powiecie skarżyskim na terenie zarządzanym przez Nadleśnictwo Suchedniów. Utworzony 27 maja 2025 r. Rezerwat położony jest w obszarze Natura 2000 Lasy Suchedniowskie (PLH260010).
W rezerwacie dominują wielopiętrowe, wyżynne i górskie drzewostany, głównie jodłowo-bukowe oraz sosnowe, o złożonej strukturze przestrzennej ze znacznym udziałem dębów – Quercus robur i Q. petraea, modrzewia polskiego Larix decidua ssp. polonica, olszy czarnej Alnus glutinosa, brzozy brodawkowatej Betula pendula i graba pospolitego Carpinus betulus. Znaczną część powierzchni rezerwatu zajmują siedliska borowe z przewagą wyżynnego boru jodłowego Abietetum polonicum, który uważany jest za endemiczny dla wyżyn południowo-wschodniej Polski. Lasy bukowe reprezentowane są przez zespoły kwaśnej buczyny - Luzulo pilosae-Fagetum oraz żyznej buczyny karpackiej - Dentario glandulosae-Fagetum. Mniejszy udział stanowią: grądy, łęgi oraz inne zespoły roślinne.
Ogromnym walorem rezerwatu jest obecność starych drzew, duża zasobność w tzw. martwe drewno oraz rozbudowana struktura wiekowa drzewostanu, pozwalająca na szybkie zastępowanie zamierających drzew oraz złomów i wywrotów przez młode pokolenie (często lekkonasiennych gatunków wczesno-sukcesyjnych, takich jak modrzew polski czy sosna zwyczajna, porastających luki powstające w drzewostanie, szczególnie w miejscach wystąpienia procesu wykrotowego, którego efektem jest odsłonięcie głębszych warstw gleby mineralnej).
Część obszaru rezerwatu stanowi przykład naturalnej sukcesji wtórnej lasu na tereny dawnej działalności górniczej związanej z eksploatacją rud żelaza u schyłku XVIII i w XIX wieku, w ramach Staropolskiego Okręgu Przemysłowego. Dalej na powierzchni widoczne są pozostałości historycznego wydobywania kopalin, w postaci hałd oraz lejów poszybowych. Spotkać też można ślady dawnych torowisk kolejek wąskotorowych funkcjonujących u schyłku XIX i w pierwszej połowie XX wieku.
„Bliżyńskie Lasy Naturalne” są ostoją rzadkich gatunki owadów zaliczanych do reliktów lasów pierwotnych, które związane są ze starymi, zamierającymi i martwymi drzewami, takie jak objęte ochroną ścisłą chrząszcze: ponurek Schneidera Boros schneideri, zagłębek bruzdkowany Rhysodes sulcatus, zgniotek szkarłatny Cucujus haematode, przypłaszczek Knotka Phaenops cyanea, Ampedus melanurus, Mycetoma suturale.
Obszar rezerwatu zamieszkują liczne gatunki płazów, ptaków i ssaków, jak m.in.: traszka grzebieniasta Triturus cristatus, rzekotka drzewna Hyla arborea, dzięcioł białogrzbiety Dendrocopos leucotos, puszczyk uralski Strix uralensis, włochatka Aegolius funereus, sóweczka Glaucidium passerinum, nocek Bechsteina Myotis bechsteinii, borowiec leśny Nyctalus leisleri, orzesznica Muscardinus avellanarius oraz wilk Canis lupus (tworzący na terenie rezerwatu grupę rodzinną i posiadający tamże miejsce rozrodu i wychowywania młodych).